เป็นสารอาหารรองที่ไม่ให้พลังงานและร่างกายต้องการในปริมาณที่น้อยแต่ก็ขาดไม่ได้เลย
วิตามินคือสารอินทรีย์ที่ร่างกายต้องการในปริมาณเพียงเล็กน้อยมากในแต่ละวันร่างกายเราไม่สามารถสังเคราะห์สารเหล่านี้ได้เอง
อาการที่พบว่าขาดวิตามินดี ได้แก่ อ่อนเพลีย ปวดหัว ปวดกระดูก ปวดกล้ามเนื้อ ภาวะซึมเศร้า แผลหายช้า ผมร่วง

Micronutrients คือสารอาหารรองเป็นสารอาหารที่ไม่ให้พลังงานและร่างกายต้องการในปริมาณที่น้อยแต่ก็ขาดไม่ได้เลย สารอาหารกลุ่มนี้ถึงไม่ให้พลังงานโดยตรงแต่มีบทบาทที่สำคัญในกระบวนการทำงานต่างๆของร่างกาย เช่น ช่วยสนับสนุนการเผาผลาญ เป็นส่วนประกอบของฮอร์โมน และมีส่วนช่วยในการทำงานของเอนไซม์ต่างๆ ในร่างกาย ประกอบไปด้วย

• แร่ธาตุ (minerals) ได้แก่ แคลเซียม โพแทสเซียม แมกนีเซียม โซเดียม โพแทสเซียม
• Trace element ได้แก่ ซีลีเนียม โครเมีนม ไอโอดีน คอปเปอร์ สังกะสี เหล็ก
• วิตามิน (Vitamin) แบ่งเป็น 2 พวกได้แก่
  • วิตามินที่ละลายในน้ำ(Water soluble) ได้แก่ วิตามินบีและ วิตามินซี เนื่องจากเป็นวิตามินที่ละลายน้ำได้จะไม่สะสมในร่างกาย ปริมาณที่เหลือใช้จะถูกขับออกทางปัสสาวะ
  • วิตามินที่ละลายในไขมัน(Fat soluble) ได้แก่วิตามินอี วิตามินดี วิตามินเอ วิตามินเค สะสมที่ตับและเนื้อเยื้อไขมันทั่วร่างกาย ดังนั้นถ้ากินเข้าไปมากๆ ติดต่อกัน เป็นเวลานาน อาจเกิดอันตรายได้
    
    

สารอาหารหลัก (Macronutrients) เป็นตัวให้พลังงานก็จริงแต่จะให้พลังงานได้ก็ต่อเมื่อมีสารอาหารรอง (Micronutrients)ในปริมาณที่เพียงพอที่จะทำให้มันทำงานได้ ซึ่งพุดสรุปได้ว่าวิตามินและแร่ธาตุต่างๆ มีส่วนสำคัญมากในขบวนการทำงานต่างๆของร่างกาย

วิตามินคืออะไร

วิตามินคือสารอินทรีย์ที่ร่างกายต้องการในปริมาณเพียงเล็กน้อยมากในแต่ละวันเพื่อการเจริญเติบโต และการสร้างพลังงานของทุกเซลล์ในร่างกาย และขาดไม่ได้เพราะมีบทบาทในการควบคุมการทำงานขอ ง เซลล์ต่างๆในร่างกายให้เป็นปกติ ร่างกายเราไม่สามารถสังเคราะห์สารเหล่านี้ได้เอง และต้องได้รับจากอาหาร

วิตามินที่พบว่าขาดบ่อยๆ
1. ขาดธาตุเหล็ก เป็นธาตุอาหารที่ร่างกายสร้างเองไม่ได จึงจำเป็นต้องได้จากอาหารอย่างเพียงพอ

ขาดธาตุเหล็กแล้วจะมีอาการอย่างไร?

มีอาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่ายมักเป็นในตอนบ่าย หรือเหนื่อยง่ายขณะออกกำลังกาย
ความจำแย่ลง มีปัญหาผมร่วง หน้าซีด ตาซีด อ้วนง่ายแม้คุมอาหาร มือเท้าเย็น หัวใจเต้นเร็ว

ใครมีปัจจัยเสี่ยงที่จะเกิดภาวะขาดธาตุเหล็ก

คนที่เป็นมังสวิรัติ
หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร
คนที่มีโรคเลือดออกเรื้อรัง เช่น ริดสีดวง,พยาธิ,หญิงที่มีประจำเดือนมามากทุกเดือนฯลฯ

แพทย์วินิจฉัยภาวะขาดธาตุเหล็กได้อย่างไร?

การประวัติ การตรวจร่างกาย ร่วมกับการตรวจเลือด CBC ค่าความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดแดง และการตรวจระดับธาตุเหล็ก

การรักษา

         รับประทานอาหารที่มีธาตุเหล็ก ได้แก่ เนื้อสัตว์โดยเฉพาะเนื้อหมู เนื้อวัว เคื่องในสัตว์ ไข่แดง ผักใบเขียวโดยเฉพาะ ตำลึงและผักโขม อาหารทะเล เช่น หอยแมงภู่ หอยนางรม กุ้ง
การให้ธาตุเหล็กเสริมและรักษาสาเหตุ

2. วิตามินดี

          วิตามินดีช่วยในการดูดซึมแคลเซียม ช่วยให้กระดูกแข็งแรงและป้องกันโรคกระดูกบาง(Osteopenia) และกระดูกพรุน(Osteoporosis) นอกจากนี้ยังมีงานวิจัยมากมายที่ช่วยต้านมะเร็งต่างๆ เช่น มะเร็งลำไส้ใหญ่(Colon cancer) มะเร็งเต้านม(Breast cancer) และ มะเร็งต่อมลูกหมาก(Prostate cancer )วิตามินดีช่วยให้สมองหลั่งสารซีโรโตนิน (serotonin) ซึ่งมีส่วนช่วยในการลดความเครียด และภาวะซึมเศร้ายังช่วยเพิ่มกระบวนการเผาผลาญไขมันในร่างกาย และเพิ่มความไวของอินซูลินของกล้ามเนื้อในร่างกาย ทำให้สามารถนำน้ำตาลในเลือดไปใช้ได้มากขึ้นซึ่งดีต่อคนไข้ เบาหวานชนิดที่ 2 นอกจากนี้ยังช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน (Immune system) และมีความสัมพันธ์เกี่ยวกับโรคความดันโลหิตสูง (Hypertension) และ โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ(Cardiovascular diseases)

ใครมีปัจจัยเสี่ยงต่อการขาดวิตามินดี

• ผู้ที่อยู่ในร่ม
• ผู้ที่ใช้ครีมกันแดด และสวมเสื้อผ้ามิดชิดเป็นประจำ
• ผู้สูงอายุ
• ผู้ที่มีสีผิวคล้ำ ซึ่งจะทำให้ผิวหนังผลิตวิตามินดีลดลง
• ผู้ที่มีภาวะอ้วนมาก

อาการที่พบว่าขาดวิตามินดี

• อ่อนเพลีย ปวดหัว
• มีอาการปวดกระดูก ปวดกล้ามเนื้อ
• ภาวะซึมเศร้า
• แผลหายช้า
• ผมร่วง

แพทย์วินิจฉัยการขาดวิตามินดีอย่างไร

• ตรวจเลือดหาระดับวิตามินดี
• การรักษาภาวะขาดวิตามินดี

           ร่างกายสามารถสสังเคราะห์วิตามินดีได้เองผ่านการโดนแสงแดด เพื่อป้องกันการขาดวิตามินดี การหมั่นออกแดดบ้าง
บริโภคอาหารที่มีวิตามินดีสูง คือปลาทะเลน้ำลึก เช่นปลาแซลมอน ปลาทูน่า ปลาทู ปลาซาร์ดีน ไข่ และนมที่มีการเสริมวิตามินดี การรับประทานวิตามินดีในรูปแบบอาหารเสริม (Vitamin D supplement) ก็เป็นอีกทางเลือกหนึ่ง